U muzeju Naordnog pozorišta, 29. januara, u sklopu naučnog dela festivala održana su dva izuzetno zanimljiva predavanja.
Muzikološkinja i sociološkinja, Maja Vasiljević, je u sklopu svog predavanja Jevrejski muzičari u Beogradu između dva svetska rata, podelila sa publikom rezultate opsežnog istraživanja i iznela javnosti malo poznate detalje koji se nalaze u njenoj istoimenoj studiji.
Gošća iz Hrvatske, muzikološkinja i pianistkinja, Dora Lovrečić je u predavanju Aron Marko Rotmuler, kompozitor i operski pevač jevrejskog porekla, publici Rosi festa otkrila više o stvaralačkoj poetici i opusu ovog kompozitora, u istoriji muzike više poznatog kao operskog pevača.
Autorka je predstavila napise u kojima kompozitor razmatra pitanja jevrejskog u muzici, a zatim je, svirajući i analizirajući dve njegove kompozicije, ponudila interpretaciju veze predstavljenih Roltmulerovih stavova i kompozicionih postupaka.
Predavanje Maje Vasiljević
Muzej Narodnog pozorišta
29. januar 2023 18:00
Jevrejski muzičari u Beogradu između dva svetska rata
Sa iskustvom istraživanja za potrebe studije Jevrejski muzičari u Beogradu: Od Balfurove deklaracije do Holokausta iz 2021, na ovom predavanju se otvara muzička mapa „jevrejskog“ međuratnog Beograda. Iako stalnim migracionim procesima, U uvodnom delu predavanja, biće dat pregled prisustva Jevreja u svim tipovima muzičkih praksi u Beogradu: klasičnih, odnosno umetničkih, popularnih, bogoslužbenih tj. sinagogalnih, i najzad, narodnih praksi. U drugom delu predavanja, prateći mapu urbanog Beograda, biće mapiran pregled muzičkih institucija koje su osnovali Jevreji. Uz vodeću muzičku instituciju, Srpsko-jevrejsko pevačko društvo kao jedan od najstarijih jevrejskih horova na svetu, pažnja će biti usmerena na do sada zapostavljene, a čini se izuzetno značajnu za istoriju popularne igre i u Beogradu i Kraljevini Jugoslaviji, plesnu školu Riharda Rozenberga, a zatim i Muzičku kuću „Harmonija“ Isaka Armidija jednog od prvih muzičkih impresarija kod nas u vreme kada se muzički život ad hoc planirao. Završni deo predavanja biće usmeren na vodeće muzičare jevrejskog porekla u oblasti umetničke i popularne muzike i evociranje vodećih koncertnih nastupa.
Maja Vasiljević (1980) je dr sociologije i master muzikologije, a radi kao naučni saradnik na Odeljenju za istoriju Filozofskog fakulteta Univerziteta u Beogradu. Od 2003. godine, bavila se muzičkom kritikom na Drugom programu Radio Beograda, u emisijama Klasiku molim, Kulturni krugovi i Kako slušati muziku, a delovala je i kao stručni konsultant za pitanja istorije u Kulturno-obrazovnom programu na nacionalnoj Televiziji Srbije. Završila je studije muzikologije na Katedri za muzikologiju Fakulteta muzičke umetnosti Univerziteta umetnosti u Beogradu 2007. i sociologije na Filozofskom fakultetu u Beogradu. Trajno zainteresovana za relacije nacizma i muzike, nakon master rada Tretman degenerisane muzike u Trećem rajhu, doktorirala je sociologiju na srodnoj temi odnosa između muzičke prakse i diskursa o biopolitici Mišela Fukoa i studija holokausta. Od 2012. je sekretarica naučnog časopisa Limes plus za društvene i humanističke nauke i Acta historiae medicinae. Dosledno se interesuje za muziku „problematičnih“ i „isključenih“, odnosno manjina - Jevreja, Čeha, Rusa i drugih, te muzičke prakse i muzičare u dramatičnim periodima velikih društvenih promena u evropskoj istoriji – Velikom ratu, Hladnom ratu i Drugom svetskom ratu. Tako su do sada teme njenih radova bile muzičke prakse na granici sociologije, muzikologije i istorije sa naglaskom na relacijama muzike i politike. Svoja interdisciplinarna istraživanja proširuje u recentnom periodu i kroz istraživanje populizma na području bivše Jugoslavije kao istraživač na inter konzorcijumskom projektu Horizont 2020 o populističkoj pobuni u centralnoj i istočnoj Evropi nakon pada Berlinskog zida. Deo je i projekata digitalizacije jevrejskog nasleđa u Vojvodini od XVIII do XIX veka. Autor je dve studije Jevrejski muzičari u Beogradu: Od Balfurove deklaracije do Holokausta (2021) i Filmska muzika u SFRJ: Između politike i poetike (2016).
Predavanje Dore Lovrečić
Muzej Narodnog pozorišta
29. januar 2023 u 19:30
Aron Marko Rotmuler, kompozitor i operski pevač jevrejskog porekla
Aron Marko Rotmuler (1908. – 1993.) ime je koje se u napisima o hrvatskoj muzici XX veka višestruko pominje budući da je reč o slavnom baritonu međunarodnog ugleda. No upravo njegova blještava pjevačka karijera potpuno je u drugi plan stavila njegovo komponovanje, delatnost kojom se bavio gotovo čitav život. Pisci o njegovom stvaralaštvu su malobrojni, ali ističu dve okolnosti: činjenicu da je bio učenik Albana Berga s jedne strane, a s druge to da je komponovao „jevrejsku muziku“. Na ovom izlaganju, kroz analizu Romulerovih reči o muzici, te dve njegove kompozicije, autorka će ilustrovati kretanje njegovog opusa po tim koordinatama.
Dora Lovrečić rođena je u Rijeci 1993. godine. Diplomirala je klavir 2018. godine na Muzičkoj akademiji Sveučilišta u Zagrebu u klasi Dalibora Cikojevića i Filipa Faka. Godine 2021. na istoj instituciji diplomirala je i muzikologiju pod mentorstvom Dalibora Davidovića. Njen diplomski rad predstavlja svojevrsnu monografiju Arona Marka Rotmulera,a trenutno se bavi muzičkim životom Rijeke, u kojem i sama ulestvuje: bavi se istraživanjem arhiva i pisanjem kritičkih tekstova, sviranjem u ansamblima i pedagoškim radom.
